Vải jacquard là gì? Ưu, nhược điểm và ứng dụng vải jacquard

Vải jacquard có thể vẫn còn xa lạ với người tiêu dùng hiện nay. Jacquard là chất liệu vải được dệt với kỹ thuật độc đáo, không những được sử dụng phổ biến trong ngành may mặc mà còn được dùng trang trí nội thất, đặc biệt là chăn ga gối đệm.

Vải jacquard có thiết kế đẹp mắt nên được người tiêu dùng yêu thích và ưa chuộng

1. Chất liệu jacquard là gì?

Jacquard là một loại vải có hoa văn đặc biệt, không qua công nghệ in hay thêu lên bề mặt mà được dệt trực tiếp lên cấu trúc vải. Tùy vào những mục đích sử dụng khác nhau mà các chất liệu sợi vải được lựa chọn cũng khác nhau, có thể là sợi bông, sợi tơ tằm, cotton hay polyester.

Chất liệu vải jacquard suôn phẳng, mềm mại, mặt phải có họa tiết hoa văn nổi rõ lên và mặt trái chìm vào trong. 

2. Nguồn gốc ra đời của vải jacquard

Vào năm 1804, Joseph - Marie Jacquard - một thợ dệt người Pháp đã phát minh ra máy dệt mới có thể dệt hoa văn trực tiếp lên vải trên khung dệt cơ học, thay vì in hay thêu lên bề mặt. Tên của ông (Jacquard) được dùng để đặt tên cho loại vải này như để tri ân sự đóng góp của ông cho nền công nghiệp dệt may. 

Nhờ phát minh đó mà chi phí sản xuất vải đã được giảm đi rất nhiều, giá thành các loại vải phức tạp cũng hạ xuống giúp người tiêu dùng có thể tiếp cận với loại vải sang trọng này giống như gấm lụa hay gấm hoa.

Ngày nay, máy dệt jacquard vẫn được sử dụng nhưng lại vận hành theo công nghệ hiện đại, cho phép sản xuất hàng loạt, nhờ đó mà loại vải jacquard được biết đến và sử dụng rộng rãi hơn.

Thợ dệt Joseph - Marie Jacquard phát minh ra cỗ máy cơ dệt vải jacquard đầu tiên cho nền công nghiệp dệt may.

3. Phân loại các loại vải jacquard phổ biến hiện nay

3.1. Vải thổ cẩm

Vải thổ cẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc, hiện nay khá được yêu thích trên thị trường. Ở Việt Nam, vải thổ cẩm được dùng chủ yếu ở các vùng dân tộc thiểu số, làm các đồ lưu niệm và may mặc trang phục truyền thống, đồ nội thất và các vật dụng cá nhân.

Vải thổ cẩm được bố trí họa tiết xen lẫn trên chất liệu vải dày dặn, chắc chắn tạo nên nét độc đáo riêng. 

3.2. Vải jacquard cotton

Cotton jacquard rất được ưa chuộng bởi nó hội tụ đủ những ưu điểm của vải cotton: thoáng mát, thấm hút cao, không nhăn, bền màu cùng với nghệ thuật dệt độc đáo. Cotton jacquard có nguồn gốc thiên nhiên (100% từ cây bông gòn) nên không gây dị ứng da, thân thiện với con người. 

Vải cotton jacquard có họa tiết nổi lên trên một mặt, còn mặt còn lại lõm vào tạo nên nét đặc trưng riêng nhờ công nghệ dệt jacquard.

3.3. Vải damask

Vải damask được dệt theo cấu trúc ngang dọc từ các sợi len, tơ tằm, sợi lanh hay các loại vải tổng hợp khác như polyester, được đánh giá cao hơn vải thổ cẩm nhờ độ bóng đẹp và bền chắc. Vải damask thường được sử dụng trong sản xuất đồ nội thất như khăn trải bàn, bọc sofa.

Vải damask 100% polyester với họa tiết lá dùng để làm rèm cửa hoặc bọc sofa.

3.4. Vải matelassé

Vải matelassé sử dụng chất liệu là sợi bông hoặc sợi tơ lụa có hoa văn được dệt nổi lên theo công nghệ jacquard. Đặc trưng của loại vải này là độ co giãn cực kỳ tốt và khả năng thấm hút cao. Tuy nhiên, chúng rất dễ bị xù lông nên thường được sử dụng để làm tấm lót gối hay các vật dụng cá nhân.

Vải matelassé màu xanh dương sang trọng được dệt vô cùng bắt mắt

3.5. Vải lụa jacquard

Vải lụa jacquard là sự kết hoàn hảo giữa độ bóng, mềm mại của tơ tằm và công nghệ dệt jacquard, được ứng dụng chủ yếu trong ngành thời trang cao cấp. Loại vải này ngày càng được ưa chuộng bởi chất liệu mềm mại, có đường nét độc đáo và vẻ ngoài sang trọng, đem lại cảm giác thoải mái cho người sử dụng.

Vải lụa jacquard với hoa văn được in chìm nổi trên cả hai mặt, chất liệu vải nhẹ nhàng đem lại cảm giác vô cùng dễ chịu.

4. Ưu nhược điểm của vải jacquard

4.1. Ưu điểm của vải jacquard

- Độ bền cao: Vải jacquard được đánh giá cao trên thị trường về độ bền, đặc biệt là vải cotton jacquard. Sau thời gian sử dụng dài, vải không bị biến dạng hay giãn chảy và cũng không có hiện tượng phai màu.

- Co giãn tốt: Hầu hết các sản phẩm vải jacquard vẫn giữ được form dáng tốt, không bị nhàu nát sau khi vệ sinh, thuận tiện cho người sử dụng và tiết kiệm được thời gian là ủi.

- Tính thẩm mỹ cao: Vải jacquard có vẻ đẹp sang trọng, quý phái nhờ những đường nét, hoa văn độc đáo được dệt trực tiếp lên bề mặt vải, mang lại sự thỏa mãn cho người sử dụng. Vải jacquard được làm công phu, tinh tế nên rất thịnh hành trong ngành thời trang cao cấp.

- Màu sắc phong phú: Với bộ sưu tập màu sắc đa dạng, phong phú của vải jacquard, người dùng sẽ không cảm thấy nhàm chán cũng như có nhiều sự lựa chọn hơn.

4.2. Nhược điểm của vải jacquard

- Khó bảo quản: Nếu không bảo quản đúng cách như sử dụng chất tẩy rửa mạnh, phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, sử dụng bàn ủi trên 30℃ thì vải sẽ bị giảm tuổi thọ nhanh chóng, một số loại còn dễ bị xù lông sau một thời gian sử dụng.

- Giá thành cao: Mặc dù nhờ vào công nghệ dệt jacquard nên giá thành của loại vải này đã giảm đáng kể so với những loại vải dệt khác nhưng vì sự công phu, phức tạp nên chúng trở nên đắt đỏ hơn những loại vải thông thường.

- Hạn chế trong thiết kế: Vải jacquard thường dày dặn nên việc thiết kế gặp nhiều phức tạp, chất liệu vải khá nóng và bí bách nên các loại trang phục cũng trở nên hạn chế.

5. Ứng dụng của vải jacquard trong đời sống

5.1. Trong may mặc

Với hoa văn cổ điển thì vải jacquard thường được sử dụng để may các bộ trang phục truyền thống, mang các nét văn hóa đặc trưng riêng. 

Sự sang trọng mà vải jacquard mang lại giúp thu hút sự chú ý của nhiều nhà thiết kế nổi tiếng. Vì vậy, các bộ trang phục được làm từ loại vải này thường xuyên xuất hiện trên các sàn diễn thời trang cao cấp.

Hoa hậu Ngọc Hân trong bộ áo dài thổ cẩm mang đậm nét văn hóa Việt Nam.

5.2. Trong nội thất

Ngoài ứng dụng trong may mặc, vải jacquard còn được ưa chuộng trong ngành sản xuất nội thất nhờ những họa tiết hiện đại và chất liệu vải bền bỉ, giúp không gian nhà ở trở nên sang trọng và đẳng cấp hơn.

Bộ chăn ga gối được làm bằng vải cotton jacquard có khả năng thấm hút tốt, chống nhăn, không bị co rút mang đến không gian phòng ngủ hiện đại và sang trọng.

5.3. Trong sản xuất chăn ga gối

Bên cạnh hoa văn trang trí bắt mắt, độ bền cao, vải jacquard còn có khả năng thấm hút tốt, thoáng khí, không gây bí bách và kháng khuẩn hiệu quả nên thường được dùng để sản xuất các bộ chăn ga gối cho gia đình.

Bộ chăn ga gối vải damask jacquard với bề mặt trơn bóng nên ít bám bụi, an toàn cho sức khỏe người sử dụng.

6. Quy trình sản xuất ra vải jacquard

- Bước 1: Kéo sợi

Các nguyên liệu sau khi thu mua sẽ đưa về nhà máy để loại bỏ tạp chất tự nhiên như bụi bẩn, hạt giống... sau đó sẽ tiếp tục đưa chúng đi kéo thô để tăng kích thước, tạo độ bền và dai cho sợi vải. 

Các ống sợi được đưa vào quá trình hồ sợi dọc để tạo các màng hồ bọc quanh sợi giúp sợi vải bền chắc và trơn bóng hơn nhờ sử dụng tinh bột biến tính và hồ nhân tạo.

- Bước 2: Nhuộm màu

Sợi thô sau khi kéo được đưa đi tẩy màu tự nhiên. Trước khi cho vào dệt theo công nghệ jacquard thì sợi vải thường được xử lý bằng thuốc nhuộm, dung dịch hữu cơ để vải được bắt màu tốt hơn. Cùng với đó tiến hành xen kẽ liên tục công đoạn giặt vải để tách màu dư và bụi bẩn còn sót lại.

- Bước 3: Dệt vải

Sau khi nhuộm xong, các sợi vải sẽ được vào máy dệt jacquard, sợi ngang kết hợp xen kẽ với sợi dọc tạo ra các tấm vải có hoa văn theo mẫu. Sau khi dệt xong, các tấm vải sẽ được đem đi nấu trong các dung dịch hóa học và chất phụ trợ.

- Bước 4: Hoàn thiện

Kết thúc quy trình dệt, vải jacquard được đưa vào kiểm tra, hoàn thiện và đóng gói. Sau đó chuyển tới khâu thiết kế và đưa ra thị trường.

Máy dệt được sử dụng trong công nghệ dệt jacquard

7. Cách vệ sinh và bảo quản vải jacquard

- Nên giặt bằng tay và hạn chế giặt bằng máy các sản phẩm từ vải jacquard để tránh tác động mạnh từ buồng máy.

- Giặt vải ở nhiệt độ 30℃ giúp làm sạch dễ dàng hơn mà không gây hư hại vải.

- Không sử dụng các chất tẩy mạnh, đặc biệt là với các sản phẩm thủ công cầu kỳ, nhiều chi tiết.

- Nếu vải có gắn kim loại thì nên giặt khô để giữ được chất lượng của sản phẩm.

- Phơi sản phẩm ở nơi thoáng mát, đủ gió, tránh ánh nắng gắt trực tiếp từ mặt trời.

- Cần tránh những vật sắc nhọn đâm chọc lên bề mặt vải.

Bài viết trên Everon.com đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về tính chất, ưu và nhược điểm, ứng dụng cũng như cách bảo quản vải jacquard. Hy vọng rằng sẽ giúp bạn có thể lựa chọn cho mình các sản phẩm ưng ý nhất về chất liệu này.

Xem thêm:

Vải jeans là gì? Các loại vải jeans và ưu, nhược điểm

Vải Bamboo là gì? Đặc tính và ứng dụng của vải Bamboo